ازدواج و آموزش مسائل جنسی و روابط زناشوئی
آموزش رابطه جنسی و بررسی مسائل زناشوئی و ازدواج
ازدواج و آموزش مسائل جنسی و روابط زناشوئی
آموزش رابطه جنسی و بررسی مسائل زناشوئی و ازدواج8 نکته ضروری بهداشت دوران قاعدگی برای دختران نوجوان
8 نکته ضروری بهداشت دوران قاعدگی برای دختران نوجوان
منبع : تبیان -مریم منصوری
دوران قاعدگی یکی از مهم ترین دوره‌های زندگی هر خانمی است و از آنجا که به طور معمول، خانم ها را یک هفته در ماه درگیر می کند، اهمیت ویژه‌ای دارد.بروز اولین قاعدگی در دختران جوان نباید موجب ترس و نگرانی آنها شود. این امر نشان می دهد که آنها سالم هستند و آمادگی مادر شدن را در آینده دارند. در ضمن مادر و خواهر بزرگ تر، اولیای مدرسه و معلمان بهداشت می توانند درباره این پدیده با نوجوانان صحبت کرده و نگرانی و ترس آنها را برطرف کنند و به آنها توضیح دهند که قاعدگی نه تنها بیماری نیست، بلکه امری ضروری و طبیعی برای بدن است، اگرچه ممکن است به ظاهر موجب ناراحتی شود.باید بدانید که رعایت بهداشت فردی در این دوران بسیار ضروری است و رعایت نکردن آن ممکن است به ایجاد عفونت و عوارضی مانند نازایی در آینده منجر شود. این عوارض می تواند فرد را از نعمت مادر شدن محروم کند و ممکن است زندگی خانوادگی آینده وی را دچار مشکل گرداند، بنابراین توجه به نکات بهداشتی و رعایت آنها اهمیت دارد:
1- لباس زیر مناسب:
از لباس‌های نخی استفاده کنید و آنها را زود به زود عوض کنید. لباس‌های زیر را باید جدا از سایر لباس‌ها بشویید و در آفتاب خشک کنید. هیچگاه از لباس زیر دیگران استفاده نکنید.
2- ورزش:
انجام فعالیت‌ها و ورزش‌های عادی و سبک در این دوران نه تنها هیچ گونه منعی ندارد، بلکه مفید هم است و به آرامش عضلات کمک می کند. باید بدانید که بدترین کار، درازکشیدن روی تخت و بی‌حرکت ماندن است.
3- تغذیه:
برای جبران خون از دست رفته در این دوران می توانید از غذاهای مقوی مانند شیر، گوشت، حبوبات، انواع سبزی، لبنیات و انواع میوه‌های تازه و... بیشتر استفاده کنید. توصیه می شود برای کاهش عوارض اختلالات پیش از قاعدگی، از یک هفته پیش از شروع قاعدگی از رژیم غذایی حاوی ویتامین B6 و آهن مانند گوشت، ماهی، آجیل بدون نمک و غلات سبوس‌دار مصرف کنید.
غذاهای غنی از آهن عبارتند از: گوشت ها، تخم مرغ ، جگر، سبزی های دارای برگ سبز تیره مثل اسفناج تازه و جعفری، حبوبات مثل عدس و لوبیا، نخود سبز، نان سبوس دار ، آجیل، خشکبار مثل انواع برگه، برگه آلو و هلو و زرد آلو ، توت خشک، انجیر خشک و کشمش .
ویتامین B6 در نان ها و بیسکویت های سبوس دار، ماءالشعیر، جوانه گندم ، مرغ، ماهی، جگر، میوه ها مثل موز، آب پرتقال، سیب، سبزیجات مثل هویج، گل کلم، گوجه فرنگی و در مغزها وجود دارد.
4- حمام کردن:
حمام‌کردن در دوران قاعدگی نه تنها ضرر ندارد، بلکه لازم است. البته باید از نشستن کف حمام خودداری کرده و تا حد امکان به شکل ایستاده حمام کنید تا بدن شما به آلودگی‌های میکروبی کف حمام آلوده نشود. اما لازم است بدانید که در این دوران باید از رفتن به استخر یا دریا اجتناب کنید.
5- نوار بهداشتی:
سعی کنید در دوران قاعدگی از نوار بهداشتی استفاده کرده و آن را مرتب و زود به زود تعویض کنید. اهمیت این موضوع به‌خصوص زمانی که خونریزی بیشتر است، روشن می شود. با این کار، علاوه بر رعایت بهداشت جسم، از آلوده شدن لباس‌های دیگر نیز خودداری می شود. هنگام تعویض نوار بهداشتی، باید آن را داخل کاغذ پیچیده و دور بیندازید.
دقت کنید نوار بهداشتی را نباید به طور مستقیم در توالت بیندازید، زیرا موجب گرفتگی چاه توالت می شود. چنانچه امکان استفاده از نوار بهداشتی را ندارید، می توانید از پارچه‌های معمولی و قابل شستشو استفاده کرده و سپس آنها را با آب سرد و صابون شسته و در آفتاب خشک و در صورت امکان اتو کنید. سعی کنید تا حد امکان از پنبه یا دستمال کاغذی استفاده نکنید و در صورت استفاده، یک عدد گاز استریل روی پنبه قرار دهید، زیرا ممکن است قطعات خرد شده دستمال و پنبه جذب شده و موجب عفونت شود. با توجه به اینکه در اوایل بلوغ، شروع قاعدگی نامنظم است، می توان با علامت‌زدن تاریخ شروع قاعدگی در تقویم، آن را به خاطر بسپارید و نوار بهداشتی را به‌خصوص در مدرسه به همراه داشته باشید تا مشکلی ایجاد نشود.
6- استفاده از مسکن:
وجود درد در روزهای اول قاعدگی، مسئله‌ای طبیعی است. علت این امر، آزاد شدن موادی در جداره داخلی رحم است که موجب انقباض رحم و در نتیجه درد می شود. در صورت شدت درد می توانید با تجویز پزشک، از داروهای تسکین‌دهنده استفاده کنید. البته بهتر است 48 تا 72 ساعت پیش از شروع قاعدگی از این داروها استفاده شود. در ضمن، استفاده از حوله یا پارچه گرم در موضع درد هم مفید است، زیرا گرما موجب شل‌شدن عضلات شده و می تواند انقباضات را متوقف کند. استراحت کافی و رژیم غذایی مناسب و اجتناب از مصرف زیاد شکر، قهوه و چای نیز می تواند در تسکین درد موثر باشد.
7- بهداشت ناحیه تناسلی:
در خانم‌ها به علت نزدیک بودن مقعد به فرج و نیز مجرای خروج ادرار، امکان انتقال انواع میکروب‌ها به دستگاه تناسلی وجود دارد، بنابراین برای پیشگیری از وقوع عفونت، به هنگام طهارت باید ابتدا فرج یا قسمت جلویی دستگاه خارجی تناسلی و سپس مقعد شسته شود. در دوران قاعدگی نیز باید پس از هر بار دست‌شویی رفتن به‌خصوص پس از اجابت مزاج، شستشو به طریقه فوق صورت گیرد و پس از شستشو، در صورت امکان با دستمال تمیز خشک شود. تا حد امکان سعی کنید برای طهارت از آب سرد استفاده نکنید، زیرا ممکن است سبب به وجود آمدن انقباض و درد زیر شکم شود. دقت کنید هیچگاه با دست کثیف یا آلوده طهارت نگیرید.
8- آکنه:
یکی از عوارض شایع دوران نوجوانی آکنه یا جوش غرور است که علت آن تغییرات هورمونی در بدن است و در دختران، به خصوص پیش از شروع عادت ماهیانه شدت می یابد. آکنه با عواملی مانند پوست چرب و شیوه تغذیه نادرست شدت می یابد.بنابراین راه درمان آکنه‌های معمولی رعایت بهداشت پوست ، شستشوی مرتب صورت با صابون‌های غیرمحرک و پرهیز از دست‌زدن به آنهاست و برای آکنه‌های شدید باید به متخصص پوست مراجعه کرد.
منبع : تبیان -مریم منصوری
بهبود کیفیت زندگی در زنان یائسه
بهبود کیفیت زندگی در زنان یائسه
مریم لواسانی
www.tanzimekhanevadeh.ir
یائسگی یا منوپوز پدیده‌ای طبیعی است و به معنای توقف عادات ماهیانه و پایان یافتن قدرت باروری. یائسگی با تغییرات فیزیولوژیکی، روانی و اجتماعی و علائمی نظیر گرگرفتگی، تغییر الگوی خواب، خستگی، تپش قلب، افسردگی و تغییرات خلق‌وخوی، اضافه وزن، دردهای استخوانی و پوکی استخوان همراه است. با توجه به اینکه یک‌سوم زندگی زنان در دوران یائسگی سپری می‌شود، می‌توانند، با تغییر شیوة زندگی، تغذیة مناسب، ورزش و استعمال نکردن دخانیات در دوران باروری بر حفظ سلامت و ارتقای کیفیت زندگی‌شان در زمان یائسگی بیفزایند. به همین منظور اولین سمینار «بهبود کیفیت زندگی در زنان یائسه» در تالار امام خمینی دانشکدة پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد. دکتر محمد اسماعیل مطلق، مدیرکل سلامت و جمعیت خانوادة وزارت بهداشت، با اعلام اینکه یائسگی دهمین علت بار بیماری‌ها در کشور است گفت: «یائسگی واقعه‌ای فیزیولوژیک است که در گروه سنی ۴۵ تا ۶۰ سال تظاهر می‌کند و واقعیت مهمی در سلامت زنان محسوب می‌شود.» وی اضافه کرد: «عمدة خدمات ارائه‌شده در نظام سلامت، طی سالیان گذشته، مربوط به مادران باردار و برنامه‌های تنظیم خانواده و در ردة سنی ۲۰ تا ۶۰ سال بوده است.
لیکن تغییر سیمای اپیدمیولوژی بیماری‌ها از واگیردار به غیرواگیر ما را بر آن داشت که نگرش جدیدی در خصوص وضعیت زنان، به‌ویژه زنان ۲۵ تا ۶۰ سال و جمعیت زنان یائسة ۴۴ تا ۶۰ سال، داشته باشیم.» وی تصریح کرد: «زنان در تمام گروه‌های سنی، در مقایسه با مردان، جمعیت بیشتری دارند و عمر متوسط زنان بیش از مردان است. با وجود اینکه زنان بیش از مردان برای دریافت خدمات سلامت مراجعه می‌کنند، معلولیت و ناتوانی در زنان بیشتر و کیفیت زندگی‌شان پایین‌تر است. زنان از منابع مالی و حمایتی کمتری نسبت به مردان برخوردارند.» وی اهم مشکلات و مسائل زنان را از روز تولد تا مرگ شامل بهداشت و بلوغ دختران، تغذیة دختران، آنمی در دختران، خدمات مشاوره‌ای پیش از ازدواج، خدمات تنظیم خانواده، حمایت از زنان برای کمک به سلامت آنان، فرزنددار شدن با فاصله‌گذاری مناسب، سن مناسب بارداری، مشاورة پیش از بارداری، آنمی در زنان جوان باردار، تغذیة زنان باردار، مسائل روانی زنان باردار و خشونت علیه زنان دانست. مدیرکل سلامت و جمعیت خانوادة وزارت بهداشت، با بیان این مطلب که کاهش استروژن و یائسگی در زنان مشکلات مضاعفی را بر آنان تحمیل می‌کند، گفت: «بسیاری از کشورها از این موقعیت سنی استفاده کرده و مراکز مشاورة یائسگی راه‌اندازی کرده‌اند. چرا که، با توجه به وسعت و گستردگی
مسائل سلامت این گروه سنی، همکاری صحیح کادر پزشکی و پیراپزشکی الزامی است.»
دکتر عصمت باروتی، مشاور وزیر بهداشت در امور زنان، گفت: «افزایش امید به زندگی سبب شده که یک‌سوم زندگی زنان پس از یائسگی سپری می‌شود و اغلب با شکایاتی نظیر گرگرفتگی، پوکی استخوان و درد اندام‌ها همراه است. بنابراین باید شرایطی فراهم شود که زنان پس از یائسگی زندگی با کیفیت مطلوب، بدون درد و بیماری و اختلالات حرکتی و ناتوانی داشته باشند.» وی اضافه کرد: «اگر زنان در سنین باروری تغذیة مناسب، تحرک کافی و اجتناب از عوامل مخاطره‌آمیزی همچون چاقی، کم‌تحرکی، و سیگار داشته باشند و در معرض نور آفتاب قرار گیرند، دارای استخوان‌بندی مناسب می‌شوند و در دوران یائسگی و سالخوردگی کمتر دچار عوارض می‌شوند.»
دکتر مصطفی حمدیه، روانپزشک، در خصوص مشکلات عصبی دوران یائسگی می‌گوید: «بانوان در سنین یائسگی تصور می‌کنند که مشکلات جدی عصبی پیدا می‌کنند، درحالی‌که این تصور غلط است و بیشتر بانوانی با مشکلات عصبی مواجه می‌شوند که در دوران قاعدگی، زایمان و پس از زایمان مشکلات عصبی جدی داشته‌اند. خانم‌ها به‌طور طبیعی در این دوره واکنش‌های عصبی از خود بروز می‌دهند که در حد بیماری نیست.» وی اضافه کرد: «با توجه به اینکه ۱۰ تا ۱۵ درصد زنان در طول زندگی ممکن است دچار افسردگی شوند، فقط در زنانی که سابقة شخصی و خانوادگی بیماری افسردگی را داشته باشند،
بیماری عود می‌کند و به درمان‌های دارویی نیاز است
.
اگر هورمون‌درمانی و داروهای ضدافسردگی توأماً استفاده شود، مشکلات عصبی این دوره تحت کنترل قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، همراهی همسر و فرزندان در کنترل افسردگی زن بسیار مؤثر است و اگر زن یائسه را درک کنند و او را همراهی کنند، می‌تواند به‌خوبی این دوره را طی کند.» دکتر فرح فرزانه، متخصص زنان و فلوشیب انکولوژی زنان، در خصوص شایع‌ترین سرطان‌های زنان در یائسگی، گفت: «سرطان‌های تخمدان، سرویکس (دهانة رحم) و آندومتر (رحم) شایع‌ترین سرطان‌های زنان‌اند. به‌طوری‌که سرطان تخمدان هشتمین، سرطان آندومتر یازدهمین، و سرطان سرویکس سیزدهمین سرطان شایع زنان در ایران در سال ۲۰۰۴ میلادی گزارش شده است
.
عوامل خطر سرطان‌ها به یائسگی ربطی ندارد و، با افزایش سن، احتمال ایجاد برخی سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان‌های مذکور که در حدود ۵۰ تا ۶۰ سالگی (حوالی سنین یائسگی) رخ می‌دهد، افزایش می‌یابد. ژنتیک، یائسگی دیررس، بلوغ زودرس و استفاده از موادی نظیر پودر تالک در ایجاد سرطان تخمدان مؤثر است، ناباروری هم ممکن است در ایجاد سرطان تخمدان نقش داشته باشد. از آنجایی که تخمک‌گذاری در تخمدان‌های پلی‌کیستیک وجود ندارد و یکی از تئوری‌های ایجاد سرطان تخمدان، تخمک‌گذاری‌های ماهانه است، تخمدان پلی‌کیستیک عامل خطر ایجاد سرطان تخمدان نیست ولی عامل خطری برای ایجاد سرطان رحم است. افزایش هورمون استروژن در سندروم تخمدان‌های پلی‌کیستیک، مهم‌ترین عامل خطر برای سرطان رحم است.» در یک سیکل منظم قاعدگی، از ابتدای سیکل، هورمون استروژن و، از اواسط سیکل، پروژسترون افزایش می‌یابد و قطع همزمان این دو هورمون باعث ریزش دیوارة رحم می‌شود.
به علل مختلف، در بعضی از خانم‌ها، میزان استروژن بدون تولید پروژسترون افزایش می‌یابد. از آنجایی که استروژن زیاد باعث افزایش تکثیر سلولی می‌شود، سلول‌های داخل رحم و خطر سرطان رحم را افزایش می‌دهد. بنابراین در زنانی که قرص‌های پیشگیری از بارداری استروژنی استفاده می‌کنند یا زنان یائسه‌ای که با استروژن تنها هورمون‌درمانی می‌شوند یا زنانی که تومورهای تولیدکنندة استروژن دارند، در مبتلایان به سیروز کبدی که استروژن در بدنشان از بین نمی‌رود و دفع نمی‌شود، یا در زنانی که به هر علت میزان استروژن در بدنشان بالاست و پروژسترون وجود ندارد، احتمال ایجاد سرطان رحم افزایش می‌یابد. دکتر فرزانه علت اصلی ایجاد سرطان سرویکس را ویروس پاپیلومای انسانی (Human Papilloma Virus) دانست که، در ۷/۹۹ درصد موارد ابتلا، ویروس وجود داشته است.
خوشبختانه واکسن علیه ویروس کشف شده و تأثیرش صددرصد است. انجام تست پاپ‌اسمیر (تست سرطان) از شروع ازدواج تا ۶۵ سالگی هر ۳ تا ۵ سال نیز در تشخیص سرطان سرویکس مؤثر است. بنابراین پیشگیری اولیه و ثانویه برای این نوع سرطان وجود دارد. وی ادامه داد: «از آنجایی که سبک زندگی، تعداد حاملگی، تعداد فرزندان، سن بلوغ، یائسگی و وضعیت اقتصادی‌ـ‌اجتماعی زنان در بروز سرطان‌ها بررسی می‌شود، مشخص شده که سرطان رحم در قشر مرفه و طبقات اقتصادی‌ـ‌اجتماعی بالا و سرطان سرویکس در افراد فقیر با سطح اقتصادی‌ـ‌اجتماعی پایین بروز می‌کند، افرادی که ممکن است از نظر مالی هم فقیر نباشند ولی از نظر فرهنگی فقیر باشند و خود را به یک رابطة جنسی محدود نکنند و یا از وسایل پیشگیری و محافظتی نظیر کاندوم استفاده نکنند.» وی چاقی دوران بارداری و یائسگی را برای ایجاد سرطان تخمدان متفاوت دانست و گفت: «چاقی دوران باروری اگر مانع تخمک‌گذاری شود، احتمال خطر را کاهش می‌دهد، لیکن چاقی و سن بالا، به‌دلیل اینکه استروژن در بافت چربی است نه در بافت تخمدان، احتمال خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد. استفادة درازمدت از قرص‌های پیشگیری از بارداری ۵۰ تا ۸۰ درصد احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می‌دهد.»
دکتر فرزانه توصیه کرد زنان یائسه‌ای که لکه‌بینی یا، بعد از نزدیکی، خونریزی دارند به متخصص زنان مراجعه کنند تا، در صورت بروز مشکل، خیلی زود تشخیص داده شود. چرا که سرطان تخمدان علائم زودرس ندارد، لیکن در تاریخچة اکثر بیماران نفخ شکم دیده می‌شود و بیمار اغلب عنوان می‌کند که ۵ تا ۱۰ سال است که به‌دلیل نفخ شکم به متخصص گوارش مراجعه می‌کند. البته هر نفخ شکمی علامت سرطان نیست، ولی خانم‌های با سن بالا و یائسه، در صورت نفخ شکم، احساس فشار روی مثانه، بروز علائم گوارشی نظیر بیرون‌روی زودرس یا یبوست، بهتر است علاوه بر مراجعه به متخصص گوارش به متخصص زنان هم مراجعه کنند و مورد بررسی قرار گیرند.
دکتر شهرزاد زاده مدرس، متخصص زنان و فوق‌تخصص ناباروری، در خصوص یائسگی و مشکلات ناشی از خشکی واژن گفت: «کاهش میل جنسی یکی از مشکلات شایع دوران یائسگی است و بررسی‌ها نشان داده که علت عمدة آن خشکی واژن است که قابل درمان است. ضمن اینکه بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی، دیابت، بیماری‌های استخوانی، عضلانی، آرتروزها، شکستگی‌های اندام‌ها و ناتوانی‌های جسمی و افسردگی در روابط جنسی اثر دارد.» وی اضافه کرد: «قبل از ورود به یائسگی باید آمادگی در زنان ایجاد شود. همان‌گونه که برای بلوغ، دختران جوان را آموزش می‌دهیم، باید علائم یائسگی را هم آموزش دهیم، مسائل اجتماعی و مشکلات جسمی و روحی ناشی از یائسگی را در نظر گیریم و در جهت حل آنها برآییم. اگر زنان را قبل از ورود به ۵۰ سالگی آماده کنیم، پس از ورود به مرحلة یائسگی از زندگی لذت می‌برند و زندگی باکیفیتی خواهند داشت